La 4-an de novembro 2025, la novjorkanoj elektis Zohran Mamdani kiel sian novan urbestron. La 33-jara asembleano, kun ugandaj kaj hindaj radikoj, kaj reprezentanto de demokratia socialismo, venkis la eksguberniestron Andrew Cuomo (sendependan) kaj la respublikanon Curtis Sliwa. Multaj vidas en tio la plej fortan maldekstran ŝanĝon en la urbpolitiko de Usono dum jardekoj.

La programo de Mamdani – ofte nomata “Zohranomics” – celas universalajn publikajn servojn: senpagajn busojn, frostigon de lupagoj por prez-kontrolitaj loĝejoj, vastigon de socia loĝado kaj universalan infanprizorgon. Li planas financi tiujn iniciatojn per du-procenta altiĝo de la enspeza imposto por enspezoj super unu miliono da dolaroj kaj per plialtigo de la entreprena imposto de ĉirkaŭ 7 % ĝis 11,5 %. Li ne ekskludas ankaŭ la uzon de municipaj pruntoj por longdaŭraj investoj en atingebla loĝado.

Por progresemaj fortoj, temas ne nur pri redistribuo, sed pri nova difino de urbaj prioritatoj. Kiel notis The New Yorker, Mamdani “konstruas sian ekonomian vizion ĉirkaŭ la bazaj bezonoj – loĝado, nutraĵo, transporto, infanprizorgo – kiujn la dominanta politiko tro ofte ignoris.” En Common Dreams, fakuloj laŭdis lian planon kiel “tian, kiu tuj plibonigus la vivon de milionoj kaj konstruus pli justan kaj prosperan Nov-Jorkon.”

El eŭropa, verd-orientita vidpunkto, la signifo estas klara. Urboj fariĝas laboratorioj de sociekologia transiro. La programo de Mamdani kunigas klimatan kaj socian justecon – senpagan transporton, atingeblan loĝadon – en maniero tre proksima al la vizioj de multaj eŭropaj Verdaj partioj.

Defioj tamen abundas: multaj impostaj reformoj bezonas aprobon de la ŝtato Nov-Jorko, kie centristoj plu havas fortan influon. Pli granda ŝuldiĝo povas maltrankviligi la financajn merkatojn. Eĉ subtenemaj analizistoj en Dollars & Sense memorigas, ke “progresema impostado devas iri kune kun la kapablo efektive liveri universalajn servojn.”

Tamen la simbola pezo de tiu venko restas grandega. Ĝi montras generacian kaj ideologian ŝanĝon – al politiko, kiu vidas en publika investo ne koston, sed antaŭkondiĉon por libereco. Kiel skribis ekslaborministro Robert Reich en The Guardian:

“La venko de Mamdani markas la revenon de popola Demokrata Partio – kiu ne mezuras sukceson per MEP, sed per la nombro de homoj kapablaj vivi dece.”

Por eŭropaj Verduloj kaj maldektruloj, Nov-Jorko fariĝis viva eksperimento pri justa, redistribua kaj klimat-konscia urbo – pruvo, ke la demokratia imagpovo restas nia plej renovigebla energifonto.

---