Enkonduko
Ĉu vi scias, ke la mondo elspezas milionojn da dolaroj ĉiutage por traduki simplajn frazojn inter lingvoj? Aŭ ke malgraŭ jarcentoj da angla-dominado, pli ol duono de la homaro ankoraŭ ne povas konversacii en ĝi?
La svisa psikologo Claude Piron jam en la 1980-aj jaroj alarmis pri la ekonomia kaj socia absurdo de nia internacia komuniksistemo. Sed preskaŭ 40 jarojn poste, la problemoj ne nur restas – ili plimalboniĝis.
Jen kial ni bezonas radikalan ŝanĝon.
La Faktoj: Milardoj por Malbona Komunikado
1. Tradukaj Kostoj Ekplasis
- EU elspezas 1,4 miliardojn da eŭroj jare por traduki dokumentojn kaj paroladojn en 24 lingvoj – sufiĉe por konstrui 70 malsanulejojn. [Fonto: Eŭropa Komisiono, 2023]
- UN forĵetas utilajn projektojn (ekz. kontraŭ malsato) por financi siajn lingvajn servojn (2,5 miliardoj da $ jare).
2. La “Angla Solvo” Estas Mito
- Nur 16% de eŭropanoj parolas la anglan flue (nivelo C1). En Azio kaj Afriko, la cifero falas ĝis 5%. [Eurobarometro, 2022]
- Tamen, 92% de sciencaj paperoj estas publikigitaj en angla, ekskludante geniulojn el ne-anglalingvaj landoj.
3. Lernejoj Malsukcesas
- En Francio, post 10 jaroj de angla-lernado, nur 9% de studentoj povas verki simplan leteron sen helpo. [Éducation Nationale, 2021]
- Simile en Japanio: 87% de lernantoj neniam atingas praktikan nivelon.
La Kaŝitaj Konsekvencoj
1. Socia Maljusteco
- Turistoj en malsano aŭ rifuĝintoj en krizo ofte ne povas komuniki – kun danĝeraj rezultoj.
- En negocadoj, ne-anglalingvanoj estas ĉiam malavantagataj.
2. Kultura Hegemoniio
La angla forpuŝas lokajn lingvojn:
- 50% de la mondaj lingvoj estas endanĝerigitaj, dum anglaj vortoj invadas ĉiujn kulturojn.
Esperanto: Pruvita Solvo, Ignorata de Potenculoj
Claude Piron pravis: Esperanto funkcias.
Avantaĝoj Kompare al la Nuna Sistemo:
| Kriterio | Angla/Tradukado | Esperanto |
|---|---|---|
| Kosto | 1,4 miliardoj €/jare (EU) | Preskaŭ nula (nenia traduko) |
| Lernado | 10+ jaroj por B2 | 1 jaro por flueco |
| Egaleco | Nur ~20% de la mondo flue parolas | Ĉiuj same kompetentaj |
| Kulturo | Minacigas diverson | Respektas ĉiujn lingvojn |
Ekzemploj de Sukceso:
- Rimedo por krizaj situacioj: Uzita en katastrofaj zonoj (ekz. post la tertremo en Haitio, 2010) por kunordigi helpon rapide.
- Lernilo: En Brazilo, studentoj lernintaj Esperanton poste lernas aliajn lingvojn 20% pli rapide. [Studo de UEA, 2019]
Kial Registaroj Ignoras Ĝin?
- Inercio: “Ĉio ĉiam funkciis tiel.”
- Komercaj interesoj: La lingva industrio (lernejoj, tradukistoj) movas milardojn.
- Pova ilo: Lingva supereco donas politikan kaj ekonomian avantaĝon al anglalingvaj landoj.
Voku al Agado
Ni rajtas demandi:
- Kial ni ne informiĝas pri tiu ĉi solvo?
- Kial neniu registaro proponas Esperanton kiel alternativon, eĉ kiel eksperimento?
Se vi konsentas, dividu ĉi tiun artikolon aŭ skribu al viaj lokaj reprezentantoj. La mono ŝparita povus financi malsanulejojn, lernejojn, aŭ verdaĵajn projektojn.
👉 Pliaj Fontoj:
Asocio de Verduloj Esperantistaj 
Komenti